W jakiej wysokości alimenty na dziecko?

Zgodnie z art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie zaś z art. 133 § 1 wymienionego Kodeksu rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Co do pojęcia usprawiedliwionych potrzeb dziecka w orzecznictwie prezentuje się pogląd, że powinny być one oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 r., III CRN 350/69). Bez wątpienia za usprawiedliwione potrzeby dziecka należy uznać koszty utrzymania i wychowania małoletniego, czyli wydatki niezbędne dla zapewnienia prawidłowego rozwoju fizycznego i duchowego dziecka – m.in. koszty utrzymania i eksploatacji mieszkania, zakupu żywności, odzieży, środków czystości, koszty leczenia, wypoczynku dziecka.

Drugą przesłanką mającą wpływ na zakres obowiązku alimentacyjnego są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. A zatem w sprawie o alimenty istotniejsze od faktycznie uzyskiwanych przez rodzica dochodów są jego możliwości zarobkowe. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie: Zasadne i zgodne z treścią art. 135 k.r.o. - jest oparcie się na możliwościach zarobkowych pozwanego, a nie tylko na jego aktualnych zarobkach. Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1975 r., III CRN 48/75).

Z drugiej jednak strony obowiązek zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka limitowany jest właśnie możliwościami zarobkowymi i majątkowymi rodzica, na co zwraca uwagę Sąd Najwyższy:
1. Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 k.r.op.), choćby nawet nie zostały w tych granicach pokryte wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1972 r., III CRN 470/71);
2. Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinien być ustalony w ten sposób, aby w razie ich zaspokojenia stopa życiowa dziecka była taka sama jak stopa życiowa rodziców (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1998 r., I CKN 284/98).

W sprawach alimentacyjnych zadaniem Sądu jest zatem ustalenie całokształtu ww. okoliczności istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia. W dużym uproszczeniu można założyć, że przyznane przez Sąd alimenty - w zależności od takich czynników, jak wiek dziecka, stan jego zdrowia, sytuacja zarobkowo-majątkowa rodziców - będą mieściły się w przedziale 500 zł - 1.000 zł